GERARDUS MERCATOR

                          GERARDUS MERCATOR

                                         HAYATI (1512-1594)

Gerçek adı Gerard De Kremer olan Gerardus Mercator, Belçika  topraklarında yer alan Flandre’de 1512 yılında doğdu ve Almanya’nın sınırlarında yer alan Duisburg ’da 1594 yılında vefat etti.1532 ’ de louvain üniversitesi’ nde   tamamladığı felsefe  ve tanrı bilim öğreniminin  ardında matematik, astronomi ve coğrafya ilgi duymaya  başladı. ve bu alanlardaki bilgilerini, dönemin en ünlü  bilim adamlarından biri olan Gemma  Frisius’un yardımıyla kısa süre  içinde geliştirmeyi  başardı.Bir  yandan da  ünlü bir oymacı olan,Gaspar Van der Heyden'in atölyesinde  çalışıyor ve harita, küre ve çeşitli astronomi gereçlerinin yapımı için gerekli teknikleri öğreniyordu. İki yıl içinde başarılı  bir harita  ve  küre yapımcısı haline gelmiş, 1537’ de bir dünya haritasının, yer küre yi  ve gökyüzünü  gösteren iki  kürenin ve  bir kutsal topraklar haritasının yapımını tamamlamıştı.Kutsal Roma Germen İmparatoru v. Karl’a sunduğu  harita ve küreler sayesinde  saray çevresine girdiği halde 1544’te Protestanlık’ı savunmakta oluşu yüzünden tutuklanan Mercator, louvian üniversitesi yöneticilerinin yardımıyla kısa  sürede kurtulduysa  da  cezalandırma korkusunu içinden  atamadı  ve 1552’ de  Duisburg’a yerleşti. gidişinden iki yıl sonra, yapımına louvain’de başladığı on beş  yapraklı  büyük bir Avrupa haritasını tamamladı. Bu haritada ptole-maios’un  teknikleri kullanılarak hazırlanan  haritalarda gereğinden uzun olarak gösterilen Akdeniz’in enlem boyunu 62 dereceden  53 dereceye indirmiş, Baltık Denizi ile Karadeniz arasındaki alanı gerçek boyutlarına uygun biçimde genişletmiş ve böylece haritacılığın gelişimi için  son derece  önemli bir aşamayı gerçekleştirmişti. 1563’te lorrain’ dolaşarak bu bölgenin  bir haritasını çıkaran Mercator,  ertesi yıl çizdiği sekiz yapraklı  Britanya adaları haritasını yayımladı. Aynı yıl kleve dükalığı’ının kozmograflığına atandı. 1569’da  nova et aucta orbis terrae  descripto  ad usum navigantium  accomodata (yer yuvarlağının denizcilikte  kullanmaya  uygun yeni ve geliştirilmiş tanımı”)  başlığını  taşıyan anıtsal  dünya haritasını  ortaya koydu. Bu haritanın  çizimin- de  kendi adıyla  bilenen projeksiyonu ilkez kullanmış ve  denizcilerin haritalardaki  yanılsamalardan  dolayı  rota belirlemede karşılaştıkları  güçlüklere  çözüm  getirmeyi başarmıştı. Aynı yıl chronologia(kronoloji) adlı bir kitapçıkta, gerçekleştirmeyi  tasarladığı ve atlas sive cosmographicae meditationes de  fabrica  mundi et  fabricati figura(“Atlas  ya  da yer’in  yapısı  ve yüzey biçimleri üstüne  kozmografik  düşünceler”)  adını verdiği görkemli  bir kozmografya  çalışmasının  ana hatlarını açıkladı.1572’de Avrupa  haritasını gözden geçirilmiş  yeni  bir baskısını  hazırladı,1578’de  köln’ de tabulae geographicae CI. Ptolemaei  ad  mentem  auctoris  restitutae  et emendatae  (“ptolemaios’un  coğrafya haritaları  üstüne   düşünceler  “)  adlı  bir kitap yayımlayarak   ptolemaios  dönemine  ait 27 haritanın  eleştirel  bir değerlendirmesini  yaptı.1584’te  bu çalışmasını  latince olan  asıl metinlerle  birlikte   yeniden yayımladı.  Bir  yandan da  büyük bir atölye kurarak chronologia’ da açıkladığı tasarısını   gerçekleştirmeye   koyulan Mercator,  oğulları  ve torunlarının  da   yardımıyla ham bilgilerin   derlemesinden son çizime   kadar bütün  haritacılık işlemlerini  kapsayan  bir çalışma dizgesi kurdu ve çağdaş atlasların  oluşturulmasının  yolunu açtı.ancak,1585’te  Fransa, Belçika ve almanya’yı kapsayan  51  haritalık  ilk bölümünü,  dört yıl   sonra  da  italya, balkanlar ve yunanistan’ı  kapsayan 23 haritalık ikinci   bölümünü  yayımladığı büyük Avrupa atlasını tamamlayamadan  öldü.

Mercator’un en büyük yapıtı   olan atlas’ın son bölümü oğlu  Rumold Mercator  tarafından  yayıma  hazırlandı  Mercator ‘un , ayrı ayrı  yayımlanan üç bölümün  bir araya getirilmesiyle ortaya çıkan  107 haritalık  bir yapıtına  simge  olarak seçtiği,   yunan  mitolojisinde  yer’i   ve gökyüzünü   taşıyan yarıtanrı  atlas’ın adı daha  sonra  bu tür  toplu  haritaların  tümü   için kullanılmaya  başlandı.

coğrafya alanında  asıl büyük ününü   mercator   projeksiyonuyla   kazanan  Mercator’un önemi, bu projeksiyonu bulmuş yada ilk kez kullanmış olmasında değil,  bu projeksiyonun uygulanma yöntemine  getirdiği yeniliktedir. Öncedende  bilinen   bu projeksiyon,  gerçekte  kutuplara doğru  birbirine yaklaşan meridyenleri  düz bir harita üzerinde  dik  ve paralel  olarak  gösterme  ilkesine dayanmaktaydı.Mercator meridyenler  arasındaki uzaklıkların  yapay olarak genişlemesiyle  orantılı  bir biçimde  paralelller  arasındaki  uzaklıkları da artırarak  yeryüzü  şekillerinin  aslına uygunluğunun korunmasını ve böylece  denizciler  tarafından  seyir  hattının  bütün  meridyenlerle  aynı açıyı  yapacak  biçimde  düz bir çizgiyle belirlenmesini  sağladı.  Bu pratik çözümü  getiren  haritanın tek sakıncası  Grönland ve Avustralya gibi  kutuplara yakın karaları  olduğundan  daha  büyük  göstererek  bir bütün  olarak  dünya haritasında aldatıcı  bir görünüme yol açmasıdır. Bu sakıncanın  harita  dışındaki bazı işlemlerle giderilmesi gerekir.

Mercator’un çalışmaları ptolemaios’un haritalarına dayanan orta çağ  coğrafya geleneklerinden  tam  bir kopmayı değilse bile, önemli bir ayrılmayı yansıtmaktadır. Rönesans’ın  en büyük  coğrafyacısı sayılan Mercator,akademik harita çizimi ile denizciliğin  pratik gereksinimleri  arasında  bir yakınlaşma  sağlayarak  bu alanda  yeni bir çığır başlatmış  ve bilim  ile teknoloji   arasında  dinamik  bir birliğin  yaratılması  yönünde önemli bir adım atmıştır.

  

ESERLERİ VE ÇALIŞMALARI:

1."yer yuvarlağının denizcilikte  kullanmaya  uygun yeni ve geliştirilmiş tanımı" başlığını  taşıyan anıtsal  dünya haritası 
2."atlas  ya  da yer’in  yapısı  ve yüzey biçimleri üstüne  kozmografik  düşünceler" adını verdiği görkemli  bir kozmografya  çalışmasının  ana hatlarını açıkladı
3.“ptolemaios’un  coğrafya haritaları  üstüne   düşünceler  kitabı
4. ilk harita projeksiyonu bulmuş
5. 107 haritalık yapıtın bir araya getirildiği Atlas eseri


KAYNAK:
1. https://www.google.com.tr/search?q=gerardus+mercator++HAYATI&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjk84Cn8Y7hAhURExQKHSnzAo8Q_AUIDigB&biw=1366&bih=657#imgrc=L6Jzdb6aqFJLHM:

2.  https://cografyabilim.wordpress.com/tag/gerardus-mercator-kimdir/

3. http://www.filozof.net/Turkce/tarih/tarihi-kisilikler-sahsiyetler/62-tarih/tarihi-sahsiyetler-kisilikler/19768-gerardus-mercator-kimdir-hayati-hakkinda-bilgi.html?showall=&start=1

4.https://www.hkmo.org.tr/hakkimizda/meslegimiz/haritalarda_projeksiyon_kavrami.php
5. https://www.google.com.tr/search?q=mercator&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjUsbbPxJjhAhWIZlAKHfcrAWcQ_AUIDigB&biw=1366&bih=657#imgrc=_DoOTg3JfLaCCM:
6. http://dergi.ituieee.com/kulturel/her-seyin-yalan-oldugu-harita-merkator-projeksiyonu

KAYNAK:
1. https://www.google.com.tr/search?q=gerardus+mercator++HAYATI&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjk84Cn8Y7hAhURExQKHSnzAo8Q_AUIDigB&biw=1366&bih=657#imgrc=L6Jzdb6aqFJLHM:

2.  https://cografyabilim.wordpress.com/tag/gerardus-mercator-kimdir/

3. http://www.filozof.net/Turkce/tarih/tarihi-kisilikler-sahsiyetler/62-tarih/tarihi-sahsiyetler-kisilikler/19768-gerardus-mercator-kimdir-hayati-hakkinda-bilgi.html?showall=&start=1

4.https://www.hkmo.org.tr/hakkimizda/meslegimiz/haritalarda_projeksiyon_kavrami.php
5. https://www.google.com.tr/search?q=mercator&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjUsbbPxJjhAhWIZlAKHfcrAWcQ_AUIDigB&biw=1366&bih=657#imgrc=_DoOTg3JfLaCCM:
6.http://dergi.ituieee.com/kulturel/her-seyin-yalan-oldugu-harita-merkator-projeksiyonu